Nấm Ngọc Cẩu: Đặc điểm, công dụng và cách dùng hiệu quả

• Tên tiếng Việt: Nấm ngọc cẩu, Gió đất, Cẩu pín, Xà cô, Địa mao cầu, Tỏa dương, Cu chó, Ngọn núi, Pín cẩu, Ký sinh hoàn, Hoa đất
• Tên khoa học: Cynomorium songaricum.
• Họ: Gió đất (Balanophoraceae).
• Công dụng: Nấm ngọc cẩu là vị thuốc có tác dụng bổ thận, hoạt trường mạnh lưng gối, dùng trong trường hợp nam bị liệt dương, phụ nữ vô sinh, đau nhức xương khớp, táo bón.

Nấm ngọc cẩu là loại thực vật kí sinh trên rễ của những cây gỗ lớn, mọc trong các khu rừng ẩm thấp. Nhìn hình dáng nó tựa như một cây nấm, nên người ta gọi là Nấm ngọc cẩu. Nhưng thật ra loại cây này không phải là nấm. Cây thoái hóa thành dạng củ, thường gồm nhiều thùy, cao tầm 10 – 20cm.

Cây không có lá, mọc thành từng đám, màu đỏ nâu sẫm. Hoa đơn tính, mọc khác gốc. Được cấu tạo nên bởi một cán hoa lớn. Trên cán mang hoa dày đặc. Cán nạc và mềm, sần sùi, nhiều hình sáng, có mô bao bọc. Thân cây màu đỏ sẫm, được bao bọc bằng mo màu tím. Cây có mùi hôi đặc trưng.

Cụm hoa đực dài, hình trụ, dài 10 – 15cm, cụt đầu. Cụm hoa cái hình đầu, ngắn. Cụm này không có bao hoa mà chỉ là những khối hình trứng, có chân, dài tầm 3 cm. Mùa hoa kéo dài từ tháng 10 – tháng 2.

Phân bố: Nấm ngọc cẩu không được tìm thấy tại Việt Nam, mà chủ yếu phân bố ở các tỉnh Trung Quốc (Tân Cương, Nội Mông Cổ, Thanh Hải, Cam Túc...), do đó, nước ta hoàn toàn nhập khẩu vị thuốc này từ Trung Quốc.

Thu hoạch và chế biến: Nấm ngọc cẩu được thu hoạch vào hai mùa thu, xuân thu được chất lượng thuốc tốt nhất. Khi thu hái về có thể phơi hay sấy khô ngay hoặc thái mỏng rồi mới phơi hay sấy khô.

Toàn cây.

Theo nghiên cứu, trong Nấm ngọc cẩu có chứa các chất như: tinh dầu, chất béo, choline, 13 loại acid amin. Ngoài ra phải kể đến một số chất làm nên “thương hiệu” thần dược phái mạnh của Nấm ngọc cẩu:

Testosterone: duy trì hình dáng, sinh lý ở nam giới.

L Arginine: chất này thường được các bác sỹ chỉ định trong điều trị rối loạn cương dương.

Gentianine: tác động lên hệ thần kinh, làm tăng cảm giác hưng phấn, ham muốn tình dục.

Theo y học cổ truyền

Nấm ngọc cẩu có vị ngọt, tính hơi ôn, có tác dụng bổ thận, hoạt trường mạnh lưng gối, dùng trong trường hợp nam bị liệt dương, phụ nữ vô sinh, huyết khô, táo bón, đau nhức xương khớp.

Theo y học hiện đại

• Tăng cường hệ miễn dịch.
• Điều trị yếu sinh lý.
• Có tác dụng kháng viêm.
• Chống lão hóa.
• Hỗ trợ điều trị đau nhức xương khớp, đau lưng mỏi gối.

Ngày dùng 6 - 12g dưới dạng thuốc sắc hay thuốc bột, thuốc hoàn, thuốc rượu.

Bài thuốc trị sinh lý yếu, mệt mỏi, di tinh, hoạt tinh

Nấm ngọc cẩu, Tang phiêu tiêu mỗi vị 120g, Long cốt, Bạch phục linh mỗi vị 40g, đem các vị này tán mịn, viên thành hoàn, mỗi lần uống 15 - 20g, ngày uống 2 lần với nước muối loãng.

Bài thuốc có công dụng bổ thận, chữa liệt dương

Nấm ngọc cẩu 30g, ngâm với 500ml rượu trắng trong 10 - 15 ngày. Uống mỗi lần 10ml ngày uống 2 lần.

Bài thuốc chữa kinh nguyệt không đều, liệt dương, di tinh, đổ mồ hôi trộm, quáng gà, ăn uống không ngon miệng

Nấm ngọc cẩu 20 g, cật dê 1 đôi, thêm gia vị vừa đủ, đem hầm mềm.

Bài thuốc chữa thận hư, liệt dương, di tinh, xuất tinh sớm

Nấm ngọc cẩu, Kim anh tử, Đảng sâm, Sơn dược mỗi vị 12g, Ngũ vị tử  9g, gà trống 1 con (500g). Cho vào túi vải các vị thuốc sắc lấy nước, sau đó cho gà vào hầm mềm, chia ăn 2 - 3 lần trong ngày. Mỗi 3 - 5 ngày ăn 1 lần.

Bài thuốc chữa đại tiện táo

Nấm ngọc cẩu, Đương quy mỗi vị 16g, Hỏa ma nhân 13g, thêm 30ml mật ong. Sắc uống ngày 1 thang.

Bài thuốc chữa mộng tinh, hoạt tinh

Nấm ngọc cẩu, Kim anh tử, Tri mẫu mỗi vị 9g, Ngũ vị tử 15 g. Sắc uống.

Bài thuốc trị thận hư, liệt dương, di tinh, đau lưng, người cao tuổi dương hư, đại tiện táo

Nấm ngọc cẩu 15g, gạo tẻ 50g. Nấm ngọc cẩu thái miếng mỏng, nấu cùng với gạo thành cháo ăn hết 1 lần.

Bài thuốc trị thận dương bất túc, xuất tinh sớm, lưng đau gối mỏi, tiểu đêm nhiều lần, chậm có thai

Nấm ngọc cẩu 15g, thịt dê 100g, gạo lứt 100g, gừng, hành, gia vị vừa đủ. Nấm ngọc cẩu sắc lấy nước, cho thịt dê, gạo lứt vào hầm chín, thêm gia vị, ăn nóng.

Bài thuốc dùng cho người già dương hư, khí nhược, đại tiện táo, nâng cao sức khỏe, kéo dài tuổi thọ

Nấm ngọc cẩu, quả dâu mỗi thứ 15g, mật ong 30g. Nấm ngọc cẩu và quả dâu sắc lấy nước, thêm mật ong vào khuấy đều uống.

Bài thuốc cường dương chữa xuất tinh sớm, liệt dương

Nấm ngọc cẩu 15g, Đảng sâm, Sơn dược mỗi thứ 12g, phúc bồn tử 9g. Sắc uống.

Bài thuốc có tác dụng bổ thận, nhuận trường, thông tiện; chữa các chứng đau lưng mỏi gối, các khớp đau nhức, đại tiện khô táo kết gây đau bụng, các bệnh xương khớp

Nấm ngọc cẩu, Quy bản, Hoàng bá, Hoàng cầm, Ngưu tất, Đỗ trọng, Tri mẫu mỗi thứ 16g, Đương quy, Địa hoàng, mỗi thứ 10g, tục đoạn, Phá cố chỉ mỗi thứ 8 g. Tán bột mịn, trộn đều với rượu và hồ hoàn viên, ngày uống 2 lần, mỗi lần 15 - 20g.

Tuy nấm ngọc cẩu mang lại nhiều lợi ích đối với sức khỏe con người nhưng không phải ai cũng có thể sử dụng được, đặc biệt là các đối tượng thuộc các trường hợp sau:

• Dị ứng hoặc mẫn cảm với một số thành phần có trong nấm ngọc cẩu;
• Chức năng gan thận bị suy giảm;
• Cơ thể ốm yếu, nhiều bệnh tật;
• Mắc bệnh về đường tiêu hóa;
• Cao huyết áp;
• Người bị ung thư phải xạ trị;
• Có tiền sử nghiện rượu.

Bảo quản nấm ngọc cẩu khô trong hũ thủy tinh hoặc bao bì kín và cất trữ nơi khô ráo, thoáng mát để tránh sự xâm nhập của một số vi khuẩn làm hư hỏng dược liệu.

Trên đây là các thông tin về đặc điểm, hình ảnh, công dụng và các bài thuốc từ cây Nấm ngọc cẩu cũng như một số lưu ý cần quan tâm. Tuy nhiên, để bài thuốc mang lại tác dụng điều trị cao và hạn chế tác dụng phụ, người bệnh vẫn nên tham khảo chuyên gia về cách dùng và liều lượng. Mong rằng những thông tin mà Medigo chia sẻ sẽ giúp ích cho việc tham khảo của bạn đọc.