Propolis: Lợi ích và công dụng của keo ong

Bạn có biết rằng mật ong không phải là thứ duy nhất mà ong tạo ra? Ong cũng tạo ra một hợp chất gọi là keo ong từ nhựa cây lá kim hoặc cây thường xanh.

Hàng ngàn năm trước, các nền văn minh cổ đại đã sử dụng keo ong nhờ các đặc tính chữa bệnh của nó. Người Hy Lạp đã sử dụng nó để điều trị áp xe. Người Assyria bôi nó lên vết thương và khối u để chống nhiễm trùng và giúp đẩy nhanh quá trình chữa lành. Người Ai Cập dùng nó để ướp xác.

Thành phần của keo ong có thể khác nhau tùy thuộc vào vị trí của ong và loại cây và hoa mà chúng tiếp cận. Ví dụ, keo ong từ Châu Âu sẽ không có thành phần hóa học giống như keo ong từ Brazil. Điều này có thể khiến các nhà nghiên cứu khó đưa ra kết luận chung về lợi ích sức khỏe của nó. Đây là những gì bạn cần biết về lợi ích có chủ đích của keo ong, cũng như những rủi ro an toàn có thể xảy ra để cân nhắc thảo luận với bác sĩ trước khi dùng thử chất bổ sung này.

Các nhà nghiên cứu đã xác định được hơn 500 hợp chất trong keo ong. Phần lớn các hợp chất này là các dạng polyphenol. Polyphenol là chất chống oxy hóa chống lại bệnh tật và tổn thương trong cơ thể.

Cụ thể, keo ong có chứa các polyphenol được gọi là flavonoid. Flavonoid thường được tìm thấy trong các loại thực phẩm được cho là có đặc tính chống oxy hóa, bao gồm: hoa quả, trà xanh, rau, rượu vang đỏ. Keo ong cũng chứa các hợp chất chữa bệnh tiềm năng khác, chẳng hạn như axit amin, vitamin A, C và E, cũng như các khoáng chất như kali và magiê. Các thành phần tự nhiên khác được tìm thấy trong keo ong bao gồm phấn hoa, sáp và nhựa.

Keo ong được cho là có đặc tính kháng khuẩn, kháng vi-rút, kháng nấm, chống oxy hóa và chống viêm. Nghiên cứu cho thấy rằng keo ong những lợi ích sau:

Mau lành vết thương

Keo ong có một hợp chất đặc biệt gọi là pinocembrin, một loại flavonoid hoạt động như một chất kháng nấm. Những đặc tính chống viêm và kháng khuẩn này làm cho keo ong hữu ích trong việc điều trị vết thương, chẳng hạn như bỏng.

Một đánh giá năm 2019 cũng lưu ý rằng keo ong có thể giúp kích thích sản xuất collagen trong da, điều này có thể hỗ trợ thêm cho quá trình chữa lành vết thương.

Vết loét lạnh và mụn rộp sinh dục

Thuốc mỡ có chứa 3% keo ong, chẳng hạn như Herstat hoặc Coldsore-FX, có thể giúp đẩy nhanh thời gian lành vết thương và giảm các triệu chứng ở cả vết loét lạnh và vết loét do mụn rộp sinh dục.

Một nghiên cứu cho thấy khi bôi keo ong tại chỗ ba lần một ngày, nó giúp chữa lành vết loét lạnh nhanh hơn so với việc không điều trị. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng kem keo ong không chỉ làm giảm lượng vi rút herpes có trong cơ thể một người mà còn bảo vệ cơ thể chống lại các đợt bùng phát mụn rộp trong tương lai.

Chăm sóc sức khỏe răng miệng

Một đánh giá khác vào năm 2021 cho thấy keo ong cũng có thể giúp điều trị nhiễm trùng miệng và cổ họng, cũng như sâu răng. Tại đây, các nhà nghiên cứu cho rằng tác dụng kháng khuẩn và chống viêm của sản phẩm có khả năng đóng một vai trò trong việc chăm sóc sức khỏe răng miệng tổng thể.

Bệnh ung thư

Keo ong cũng được cho là có vai trò trong việc điều trị một số bệnh ung thư. Theo một nghiên cứu năm 2021, keo ong có thể:

• Ngăn ngừa các tế bào ung thư nhân lên
• Giảm khả năng các tế bào sẽ trở thành ung thư
• Chặn các con đường ngăn các tế bào ung thư truyền tín hiệu cho nhau
• Giảm tác dụng phụ của một số phương pháp điều trị ung thư, chẳng hạn như hóa trị và xạ trị
• Các nhà nghiên cứu cũng cho rằng keo ong có thể là một liệu pháp bổ sung - nhưng không phải là phương pháp điều trị duy nhất - đối với bệnh ung thư.

Bệnh mãn tính

Nghiên cứu cho thấy rằng một số tác dụng chống oxy hóa của keo ong có thể có lợi cho tim mạch, thần kinh và chống tiểu đường.

Theo một đánh giá năm 2019, các loại thực phẩm và chất bổ sung giàu polyphenol như keo ong có thể làm giảm nguy cơ cholesterol cao, bệnh tim và đột quỵ. Đánh giá tương tự cũng lưu ý rằng keo ong có thể có tác dụng bảo vệ thần kinh chống lại bệnh đa xơ cứng (MS), bệnh Parkinson và chứng mất trí nhớ. Tuy nhiên, cũng như các lợi ích khác của keo ong, cần có nhiều nghiên cứu hơn để xác nhận những chất bổ sung như vậy có thể giúp ngăn ngừa rối loạn thần kinh ở đâu.

Ngoài ra, một đánh giá năm 2022 gợi ý rằng keo ong cũng có thể có ý nghĩa trong việc ngăn ngừa và điều trị bệnh tiểu đường type 2. Người ta cho rằng chất flavonoid có trong keo ong có khả năng giúp kiểm soát việc giải phóng insulin.

Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu chỉ riêng keo ong có thể mang lại bất kỳ lợi ích nào ở trên hay không và nếu có thì với liều lượng như thế nào.

Vẫn chưa có đủ bằng chứng để xác định liệu các sản phẩm keo ong có an toàn hay không và chúng có thể gây ra tác dụng phụ hay không.

Nếu bạn bị dị ứng với mật ong hoặc ong, bạn cũng có thể bị phản ứng với các sản phẩm có chứa keo ong. Keo ong cũng có thể gây ra phản ứng dị ứng của chính nó khi sử dụng trong một thời gian dài. Bị dị ứng phấn hoa cũng có thể làm tăng nguy cơ phản ứng dị ứng với keo ong.

Tham khảo bác sĩ khi bị dị ứng hoặc hen suyễn.

Trong khi một đánh giá năm 2022 thảo luận về khả năng tăng cường tiềm năng của keo ong khi kết hợp với một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc dùng để điều trị bệnh tiểu đường loại 2 hoặc ung thư, một nghiên cứu khác năm 2017 cảnh báo rằng chất bổ sung này có thể làm tăng chảy máu và có thể tương tác với các loại thuốc như warfarin.

Keo ong có các dạng bôi bao gồm kem, thuốc mỡ và kem dưỡng da. Keo ong cũng có thể được dùng bằng đường uống và có dạng viên nén, chiết xuất chất lỏng và dạng viên nang.

Biên dịch từ: https://www.healthline.com/health/propolis-an-ancient-healer