Thiên môn chùm

Thiên môn chùm còn có tên gọi khác là Satavari, tên khoa học Asparagus Racemosus, thuộc họ Thiên môn (Asparagaceae). Đây là một loại cây leo, thân thảo, có chiều dài từ 1-2 mét, lá nhỏ hình kim giống lá thông, màu xanh và sáng bóng. Rễ thiên môn chùm là bộ phần được sử dụng làm thuốc trong y học. Cây được trồng rộng rãi ở nhiều nơi trên thế giới như Nepal, Java, Australia, Sri Lanka, Ấn Độ và dãy Himalaya.

Các nhà hóa dược đã phân tích và tìm ra thành phần chính trong rễ Thiên Môn Chùm gồm có saponin steroid. Ngoài ra, còn có cyclic hydrocarbon-Racemosol, sitosterol, flavonoid. Rễ cây chứa các thành phần dinh dưỡng quan trọng như vitamin A, B1, B2, C, E, Mg, P, Ca, Fe, axit folic, tinh dầu, nhựa và tanin.

Toàn bộ cây Thiên môn chùm, nhiều nhất là phần rễ, mọc thành dạng chùm, mỗi rễ phình to có hình dạng giống củ sắn.

Thu hái và chế biến: Rễ thiên môn chùm thường được thu hoạch từ tháng 9 - 10 và kéo dài đến tháng 3 năm sau (Dương lịch). Có thể dùng ở dạng rễ tươi hoặc phơi khô.

Thiên môn chùm được biết đến là một loại thảo dược trong Y học cổ truyền Ấn Độ. Gốc của loại cây này dùng làm thuốc điều trị đau bụng, tiêu chảy, các triệu chứng ho, viêm khí quản, táo bón, loét dạ dày, điều trị chứng rối loạn, suy nhược thần kinh, giảm stress, đồng thời cung cấp chất chống oxy hóa mạnh, kích thích hệ miễn dịch.… 

Một nghiên cứu tại Ấn Độ, được thực hiện bởi Khoa Kỹ thuật và Công nghệ, Đại học Jadavpur, Calcutta, cho thấy kết quả dịch chiết methanol từ cây Thiên môn chùm có hoạt tính kháng khuẩn.

Nhưng một trong những công dụng được biết đến nhiều nhất của vị thuốc này chính là các tác dụng đối với phụ nữ, bao gồm điều hòa miễn dịch, chống ung thư cổ tử cung, tăng sinh lý nữ và đặc biệt là giúp tăng sản lượng và chất lượng sữa cho phụ nữ sau sinh. Cụ thể:

Cân bằng nội tiết tố nữ

Thiên Môn Chùm chứa phytoestrogen, có khả năng liên kết trực tiếp với thụ thể estrogen mà không làm tăng nồng độ estrogen nội sinh trong cơ thể phụ nữ. Việc sử dụng nguồn phytoestrogen này có thể giúp giảm các triệu chứng khó chịu trong thời kỳ mãn kinh như khô âm đạo, đổ mồ hôi đêm, mất ngủ và teo âm đạo.

Giảm đau bụng kinh

Nhiều chất thảo dược trong Thiên môn chùm được chứng minh mang lại hiệu quả giảm đau cho 80% phụ nữ bị đau bụng kinh và các hội chứng tiền mãn kinh mà không gây ra các tác dụng phụ nào. Theo các nghiên cứu trên Tạp chí Dược phẩm và Khoa học Dược phẩm Toàn cầu, loại cây này cũng chứa saponin, có khả năng ngăn chặn hoạt động của oxytocin trên hệ thống cơ tử cung, làm giảm nhẹ các cơn co bóp ở tử cung và đẩy máu ra ngoài.

Hỗ trợ sinh lý nữ

Thiên môn chùm được mệnh danh là "cây trăm chồng" bởi tác dụng tăng khả năng sinh sản và sức sống cho phụ nữ. Saponin Steroid và các isoflavone trong cây này làm tăng ham muốn cho nữ giới, chữa viêm cơ quan sinh dục, trẻ hóa tử cung và hỗ trợ điều trị chứng huyết trắng, rong kinh.

Tăng tiết sữa cho phụ nữ cho con bú

Một nghiên cứu về tác động của chiết xuất Thiên môn chùm với thuộc tính của sữa và tương tác của nó với protein trong sữa, được thực hiện bởi Hiệp hội Thực phẩm khoa học và Kỹ thuật Ấn Độ đã cho kết quả: Thiên môn chùm có khả năng bổ sung và kiểm soát chất béo trong sữa, làm tăng độ đặc và chất lượng sữa một cách đáng kể.

Cách dùng và liều dùng thiên môn chùm sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng trường hợp, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi tác, trạng thái sức khỏe và các vấn đề liên quan khác. Vì vậy, nếu muốn sử dụng thiên môn chùm, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để nắm được liều dùng phù hợp và an toàn.

Mặc dù Thiên môn chùm sở hữu nhiều công dụng kỳ diệu, nhưng vẫn chưa có các nghiên cứu chuyên sâu về tác dụng phụ của vị thuốc này hay các trường hợp tương tác thuốc, các trường hợp không nên sử dụng. Vì vậy để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng Thiên môn chùm.