Urofollitropin

Urofollitropin có công dụng là:

• Kích thích hoạt động bình thường của tuyến sinh dục và tiết hormon sinh dục ở cả nam và nữ¹.
• Điều trị vô sinh ở phụ nữ trong các trường hợp sau²:
  • Không có rụng trứng do thiếu FSH
  • Cần kích thích nhiều nang trứng để thụ tinh trong ống nghiệm
  • Cần kích thích nang trứng để lấy trứng cho hiến tạng

Chỉ định sử dụng Urofollitropin là:

• Kích thích rụng trứng cho phụ nữ không rụng trứng không đáp ứng với clomiphene citrate³².
• Kích thích buồng trứng để tạo nang trứng chín cho các kỹ thuật trợ giúp sinh sản³².

Urofollitropin không được sử dụng trong các trường hợp sau:

• Quá mẫn với urofollitropin hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc
• Có u buồng trứng, u vú hoặc u ác tính khác
• Có rối loạn tiền đình hoặc suy giảm chức năng gan hoặc thận
• Có bệnh lý buồng trứng như hội chứng buồng trứng đa nang hoặc suy buồng trứng sớm
• Có bất thường về chu kỳ kinh nguyệt hoặc ra máu âm đạo bất thường
• Có dị dạng cơ quan sinh dục hoặc khối u xơ tử cung không thể mang thai⁴

Urofollitropin là một loại gonadotropin có chứa FSH người được chiết xuất từ nước tiểu của phụ nữ mãn kinh. FSH là một hormon sinh dục quan trọng trong quá trình điều tiết sự phát triển và chức năng của tuyến sinh dục ở cả nam và nữ. Ở phụ nữ, FSH kích thích sự phát triển và chín của nang trứng. 

Ở phụ nữ, FSH kích thích sự phát triển và chín của nang trứng trong buồng trứng, tăng sản xuất estrogen và chuẩn bị tử cung cho sự cấy ghép phôi. Ở nam giới, FSH kích thích tuyến sinh dục tiết testosterone và kích thích quá trình tạo tinh trùng. Urofollitropin có tác dụng tương tự như FSH tự nhiên, nhưng có độ hoạt động cao hơn và không chứa LH (luteinizing hormone) hoặc hCG (human chorionic gonadotropin). Urofollitropin được tiêm bắp hoặc tiêm dưới da để kích thích rụng trứng hoặc tạo nang trứng chín cho các kỹ thuật trợ giúp sinh sản .

Khi sử dụng Urofollitropin, bạn cần thận trọng trong các trường hợp sau:

• Bạn cần được theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ để kiểm tra sự phản ứng của buồng trứng và điều chỉnh liều lượng thuốc phù hợp .
• Bạn cần được kiểm tra xét nghiệm máu và siêu âm buồng trứng để đánh giá mức độ kích thích buồng trứng và nguy cơ bị hội chứng tăng kích thước buồng trứng (OHSS) .
• Bạn cần ngừng sử dụng thuốc và báo ngay cho bác sĩ nếu có dấu hiệu của OHSS như đau bụng, căng bụng, buồn nôn, nôn mửa, tiểu ít, khó thở, tăng cân .
• Bạn cần biết rằng urofollitropin có thể làm tăng khả năng mang thai song thai hoặc đa thai, gây ra các biến chứng cho mẹ và thai nhi .
• Bạn cần biết rằng urofollitropin có thể gây ra các phản ứng dị ứng như phát ban, ngứa, khó thở, sưng mặt, môi hoặc lưỡi. Nếu có phản ứng dị ứng, bạn cần ngừng sử dụng thuốc và gọi cấp cứu ngay lập tức .

Urofollitropin không được sử dụng trong thời kỳ mang thai vì có thể gây hại cho thai nhi. Nếu bạn mang thai trong khi đang sử dụng thuốc này, bạn cần báo ngay cho bác sĩ .

Urofollitropin không được sử dụng trong thời kỳ cho con bú vì không rõ thuốc có bị bài tiết qua sữa mẹ hay không. Nếu bạn đang cho con bú và cần sử dụng thuốc này, bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Urofollitropin có thể gây ra các tác dụng không mong muốn sau:

• Phản ứng dị ứng như phát ban, ngứa, khó thở, sưng mặt, môi hoặc lưỡi. Nếu có phản ứng dị ứng, bạn cần ngừng sử dụng thuốc và gọi cấp cứu ngay lập tức .
• Hội chứng tăng kích thước buồng trứng (OHSS) là một biến chứng nghiêm trọng có thể gây ra đau bụng, căng bụng, buồn nôn, nôn mửa, tiểu ít, khó thở, tăng cân. Nếu có dấu hiệu của OHSS, bạn cần ngừng sử dụng thuốc và báo ngay cho bác sĩ .
• Mang thai song thai hoặc đa thai là một tác dụng không mong muốn có thể gây ra các biến chứng cho mẹ và thai nhi. Bạn cần được kiểm tra siêu âm để xác định số lượng thai nhi và được tư vấn về các rủi ro và lựa chọn điều trị .
• Đau đầu, mệt mỏi, buồn ngủ, chóng mặt, rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy, táo bón, khó tiêu .
• Đau hoặc sưng ở vùng tiêm hoặc vùng bụng .

Liều dùng Urofollitropin phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Dưới đây là liều dùng tham khảo:

Vô sinh do không phóng noãn (bao gồm cả buồng trứng đa nang):

Bắt đầu dùng thuốc trong 7 ngày đầu chu kỳ kinh nguyệt;

• Liều đầu tiên là 75 - 150IU mỗi ngày, duy trì ít nhất 7 ngày, tối đa 14 ngày để có đáp ứng tốt. Liều tiếp theo điều chỉnh theo kết quả siêu âm buồng trứng và nồng độ oestradiol. Không điều chỉnh liều nhiều hơn một lần trong 7 ngày;
• Mức tăng liều khuyến cáo là 37,5IU mỗi lần, không quá 75IU. Liều cao nhất mỗi ngày không quá 225IU;
• Nếu sau 4 tuần không có đáp ứng, ngưng chu kỳ này và bắt đầu lại với liều cao hơn;
• Khi có đáp ứng tối ưu, tiêm một mũi hCG từ 5.000 - 10.000IU vào ngày tiếp theo sau liều Urofollitropin cuối cùng. Nên quan hệ tình dục vào ngày hôm sau tiêm hCG;
• Theo dõi ít nhất 2 tuần sau tiêm hCG;
• Nếu số nang trứng hoặc nồng độ estradiol tăng quá nhanh, giảm liều Urofollitropin hàng ngày. Nhiều nang trứng lớn hơn 14mm có thể gây mang thai. Vì vậy, nếu có nhiều nang trứng lớn hơn 14mm trước khi rụng trứng, không tiêm hCG và tránh mang thai để giảm nguy cơ mang đa thai. Nên dùng biện pháp tránh thai cơ học hoặc không quan hệ tình dục cho đến khi bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt mới. 

Để kích thích nhiều nang trứng phát triển cho các phương pháp hỗ trợ sinh sản, có thể dùng Urofollitropin theo hai cách:

• Dùng Urofollitropin khoảng 2 tuần sau khi dùng thuốc chủ vận GnRH;
• Liều đầu tiên là 150 - 225IU mỗi ngày trong ít nhất 5 - 7 ngày đầu. Liều tiếp theo điều chỉnh theo kết quả siêu âm buồng trứng và nồng độ oestradiol;
• Không tăng liều quá 150IU. Liều cao nhất mỗi ngày không quá 450IU. Thời gian dùng thuốc không quá 12 ngày;
• Khi có đáp ứng tối ưu, tiêm một mũi hCG từ 5.000 - 10.000IU sau 24 - 48 giờ liều Urofollitropin cuối cùng. Mũi hCG giúp nang trứng trưởng thành;
• Sau 34 - 35 giờ, chọc dò nang trứng. Hoặc
• Dùng Urofollitropin từ ngày thứ 2 hoặc thứ 3 của chu kỳ;
• Liều đầu tiên là 150 - 225IU mỗi ngày. Tiếp tục dùng thuốc cho đến khi nang trứng phát triển đủ (xác định bằng siêu âm hoặc nồng độ estrogen). Điều chỉnh liều theo đáp ứng của bệnh nhân (thường không quá 450IU mỗi ngày). Thời gian dùng thuốc trung bình là khoảng 10 ngày (5 - 20 ngày);
• Khi có đáp ứng tối ưu, tiêm một mũi hCG từ 5.000 - 10.000IU sau 24 - 48 giờ liều Urofollitropin cuối cùng. Mũi hCG giúp nang trứng trưởng thành;
• Sau 34 - 35 giờ, chọc dò nang trứng.

Quá liều: Không rõ tác dụng của Urofollitropin khi dùng quá liều. Có thể bị hội chứng quá kích buồng trứng. Không có cách chữa riêng cho hội chứng này nên phải ngừng thuốc ngay.

Quên liều: Nếu quên dùng 1 liều Urofollitropin, không nên bù liều ở lần dùng sau. Phải gọi bác sĩ để được tư vấn liều dùng đúng.

Urofollitropin có thể tương tác với các loại thuốc sau:

• Clomiphene citrate: có thể làm tăng hiệu quả của urofollitropin trong kích thích rụng trứng .
• Gonadorelin: có thể làm giảm hiệu quả của urofollitropin trong kích thích rụng trứng .
• Thuốc chống đông máu: có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết khi tiêm urofollitropin .
• Thuốc kháng sinh: có thể làm giảm hoạt tính của urofollitropin .

Bạn cần báo cho bác sĩ về các thuốc bạn đang dùng hoặc sẽ dùng, bao gồm cả các thuốc không kê đơn, thuốc thảo dược, vitamin và khoáng chất. Bạn cần hỏi bác sĩ trước khi bắt đầu, dừng hoặc thay đổi liều lượng của bất kỳ thuốc nào .

Urofollitropin cần được bảo quản ở nhiệt độ phòng, tránh ánh nắng trực tiếp, nhiệt độ cao và độ ẩm. Bạn cần giữ thuốc xa tầm tay trẻ em và vật nuôi. Bạn không nên sử dụng thuốc quá hạn sử dụng hoặc bị biến đổi màu sắc, kết tinh hoặc có tạp chất. Bạn cần vứt bỏ các ống tiêm đã sử dụng vào thùng rác an toàn.

Nguồn tài liệu tham khảo: Dược thư quốc gia 2018