Giải đáp: Có bầu mấy tháng thì nên uống thuốc sắt?

Thông thường cơ thể của phụ nữ chúng ta cần cung cấp 15 mg sắt mỗi ngày thông qua các loại thực phẩm hàng ngày. Tuy nhiên khi mang thai, lượng sắt mà cơ thể bà bầu cần sẽ tăng cao hơn, khoảng 30mg sắt mỗi ngày để đáp ứng nhu cầu của cơ thể và đảm bảo không bị thiếu máu hay ảnh hưởng tới thai nhi.

Theo các chuyên gia, trong thai kỳ lượng sắt mà mẹ bầu cần được bổ sung là khác nhau theo mỗi giai đoạn. Và ở từng giai đoạn, cách uống cũng như liều lượng uống sắt được khuyến cáo như sau:

• Trước khi mang thai: Nếu cơ thể bạn bị thiếu hụt sắt, thiếu máu thì nên bổ sung sắt hàng ngày ngay từ khi chưa có bầu. Điều này giúp đảm bảo sức khỏe ổn định, tạo đủ hồng cầu để cung cấp cho cơ thể.
• Giai đoạn 3 tháng đầu thai kỳ: Đây là thời điểm bắt đầu hình thành thai nhi và nhu cầu sắt của mẹ bầu cũng chưa cao lắm. Mẹ bầu cũng không bị mất máu do kỳ hành kinh, nên có thể chưa cần bổ sung sắt ở giai đoạn này. Chỉ nên bổ sung trong trường hợp cơ thể thiếu hụt sắt.
• Giai đoạn 3 tháng giữa thai kỳ: Là giai đoạn em bé phát triển nhanh và mạnh nhất, do đó mẹ bầu cần bổ sung lượng sắt lớn để đáp ứng nhu cầu của cơ thể và đảm bảo cho sự phát triển của trẻ.
• Giai đoạn 3 tháng cuối thai kỳ: Là thời điểm nhu cầu sắt đạt ngưỡng cao nhất, lượng máu của mẹ bầu lúc này có thể tăng lên tới 50% so với lúc thông thường. Vậy nên để đảm bảo cho quá trình tạo hồng cầu ở mẹ và sự phát triển toàn diện của trẻ thì bổ sung sắt đúng cách lúc này rất quan trọng.
• Giai đoạn sau sinh 1-3 tháng: Sau khi trải qua quá trình sinh nở, mẹ sẽ thường bị mất một lượng lớn máu và năng lượng. Do đó cần phải bổ sung sắt để giúp cơ thể phục hồi, cân bằng lượng sắt bị thiếu hụt.

Có bầu mấy tháng thì uống sắt

• 6 tháng sau khi sinh: Mẹ bỉm cần bổ sung viên sắt cho cơ thể sau khi sinh tầm 6 tháng để đảm bảo dinh dưỡng cần thiết để tạo sữa nuôi em bé. Bên cạnh đó, sắt còn giúp mẹ bầu giảm suy nhược sau sinh, hạn chế tình trạng thiếu máu – nguyên nhân dẫn đến các triệu chứng trầm cảm, cáu gắt, không đủ sức khỏe để nuôi con.

Theo thống kê, có tới 40-50% phụ nữ mang thai gặp tình trạng thiếu hụt chất sắt trên thế giới. Ở Việt Nam có tới 36,8% chị em phụ nữ bị thiếu máu khi mang bầu, và nguyên nhân có tới 75% là từ thiếu sắt.

Hầu hết mọi người đều chỉ cung cấp vừa đủ thông qua lượng thức ăn nạp vào cơ thể. Mà trong giai đoạn mang bầu, nhu cầu sắt tăng cao hơn mức bình thường tới 50% nên càng cần bổ sung đầy đủ chất sắt.

Sắt tham gia vào quá trình phân chia và hình thành tế bào, và quan trọng nhất là hình thành các tế bào thần kinh của thai nhi trong các tuần đầu thai kỳ. Cùng với acid folic thì sắt đóng vai trò rất quan trọng để giúp thai nhi phát triển trí não tốt, giảm tỷ lệ dị tật ống thần kinh, dị tật thai nhi. 

Bên cạnh đó sắt còn giúp bảo vệ sức khỏe của mẹ, cung cấp đầy đủ sắt để tạo hồng cầu, tránh bị nhiễm trùng hậu sản, băng huyết, giảm nguy cơ sinh non, suy nhược sau sinh... Nhờ đó hạn chế được những yếu tố ảnh hưởng đến thai nhi như nhẹ cân, sinh thiếu tháng, suy dinh dưỡng, nhiễm trùng bào thai và thiếu máu ở thai nhi. 

Sắt là thành phần không thể thiếu đối với cơ thể của phụ nữ mang thai

Sắt cũng là thành phần thường thấy trong enzym của hệ miễn dịch, giúp hạn chế nhiễm khuẩn cho mẹ bầu. Sắt cũng có khả năng biến đổi beta carotene thành vitamin a có lợi cho cơ thể phụ nữ mang thai, hỗ trợ sản xuất collagen cực kỳ có ích cho chị em phụ nữ.

Ngoài ra bổ sung sắt trong thai kỳ còn giúp chị em có cảm giác ngon miệng, bớt ốm nghén, tăng oxy lên não và các tế bào khác, giúp ngủ ngon và tránh suy nhược cơ thể.

Từ những lợi ích trên có thể thấy thuốc sắt cho bà bầu nên uống khi nào cũng đều quan trọng và đều có những tác dụng cần thiết cho mọi bà bầu.

Khi mang thai, nếu nhận thấy cơ thể đang gặp các biểu hiện bất thường thì rất có thể bạn đang bị thiếu sắt và cần bổ sung gấp. Hãy lưu ý với những dấu hiệu như:

• Hay hoa mắt, chóng mặt, đau đầu
• Da xanh xao, thiếu sức sống
• Ù tai, mệt mỏi, thiếu tập trung
• Dễ té ngã, mất thăng bằng
• Chán ăn, mất ngủ, bồn chồn
• Cảm giác khó chịu

Nếu có các biểu hiện rõ ràng kể trên thì bạn nên cân nhắc đến việc bầu mấy tháng thì uống sắt để bổ sung cho kịp thời. Và nhu cầu sắt của mỗi người là khác nhau, vì thế mẹ bầu cần đến thăm khám để được bác sĩ chỉ định và hướng dẫn bổ sung sắt với liều lượng phù hợp với cơ thể.

Bổ sung sắt cho mẹ bầu nếu có dấu hiệu thiếu máu

Trong chế độ ăn uống hàng ngày, chỉ có khoảng 10-15% sắt được hấp thu vào cơ thể từ nguồn thực phẩm và thuốc. Còn lại sẽ bị đào thải ra ngoài qua đường tiêu hóa. Do đó việc bổ sung sắt như thế nào cũng rất quan trọng.

Việc bà bầu uống sắt vào thời điểm nào trong ngày hay bà bầu nên uống sắt trước hay sau khi ăn phải cần được hướng dẫn chi tiết từ bác sĩ chuyên khoa. Mẹ bầu không nên tự ý sử dụng khi chưa có sự tham khảo trước.

Theo các chuyên gia, liều bổ sung cần thiết mỗi ngày là 60mg sắt, và kèm theo các chất khác giúp hỗ trợ như acid folic 400mcg, folate, vitamin b12 để giúp tạo hồng cầu cho cơ thể tốt hơn. Bà bầu có thể sử dụng vitamin tổng hợp có chứa sắt khi mang thai.

Cũng không nên bổ sung sắt liều cao, vượt quá ngưỡng cần thiết, vì như đã nói ở trên, cơ thể chỉ hấp thu được tối đa 15% sắt từ các nguồn. Nếu lượng sắt dư thừa nhiều, sẽ không có tác dụng và thậm chí còn gây ra những tác dụng phụ như táo bón, tiêu chảy, đi ngoài phân đen, đau bụng, chướng bụng, chán ăn... Thậm chí bổ sung quá liều còn khiến nồng đồ sắt tự do tăng cao, ảnh hưởng đến tính mạng của mẹ bầu và thai nhi.

Còn nếu bổ sung quá ít thì sẽ không đủ sắt theo nhu cầu cơ thể cần. Vì vậy, bà bầu nên bổ sung theo đúng liều lượng mà chuyên gia hướng dẫn và kèm theo các chất bổ khác tốt cho phụ nữ có thai.

Dưới đây là bảng hướng dẫn lượng hấp thu sắt của chị em phụ nữ được Viện Dinh dưỡng Việt Nam đưa ra dựa trên độ tuổi, khả năng hấp thu của cơ thể.

Bảng tính lượng sắt hấp thu của phụ nữ

Trong đó, hấp thu 10% là các khẩu phần ăn cung cấp giá trị dinh dưỡng có chất sắt từ thịt cá với lượng 30-90g/ngày, hoặc cung cấp lượng Vitamin C từ 25-75 mg/ngày. Hấp thu 15% đối với các khẩu phần ăn có >90g thịt cá hoặc trên 75mg vitamin c trên ngày được hấp thu.

Theo bác sĩ, sắt thường tồn tại ở dạng Fe (III), nhưng để hấp thụ thì sắt phải ở dạng Fe (II). Axit dạ dày sẽ có tác dụng chuyển hóa thành dạng sắt mà cơ thể có thể hấp thụ được. Do đó, mẹ bầu nên uống viên sắt vào lúc bụng đói để dạ dày tiết nhiều axit tốt cho việc hấp thu sắt.

Thời điểm uống viên sắt được khuyến nghị là trước bữa sáng tầm 30 phút hoặc sau bữa ăn 2 tiếng. Tuy nhiên hiện tại có rất nhiều viên sắt được sản xuất ra có thể hấp thụ nhanh vào cơ thể và dễ dàng sử dụng sau bữa ăn. Mẹ bầu có thể tham khảo để lựa chọn các loại này để giảm ảnh hưởng của sắt tới đường tiêu hóa.

Mẹ bầu cần lưu ý bổ sung sắt đúng cách và đúng liều lượng để giúp hấp thu tối đa lượng sắt cần thiết. Lưu ý bà bầu nên uống sắt khi nào, mẹ bầu không nên uống sắt trước khi đi ngủ, vì viên sắt thường gây tác dụng phụ là khó ngủ. Còn thời điểm uống cần xem hướng dẫn và chỉ định từ bác sĩ.

Lưu ý khi bổ sung sắt cho mẹ bầu

Bà bầu cũng nên bổ sung sắt thông qua các loại thực phẩm chứa nhiều sắt như gan, nho khô, đậu nành, đậu thận, đậu lăng, hàu, ngũ cốc dinh dưỡng... Ngoài ra bổ sung vitamin C trong cam, cà chua cũng giúp tăng cường hấp thu sắt non-heme.

Mẹ bầu lưu ý tránh ăn hay uống cà phê, trà và sữa hay ngũ cốc nguyên hạt cùng lúc với các thức ăn nhiều sắt vì chúng sẽ làm giảm hấp thu sắt.

Việc bổ sung viên sắt trong giai đoạn mang thai cần được tính toán kỹ và có sự chỉ dẫn theo đúng phác đồ của bác sĩ. Chị em không nên bổ sung quá 45mg/ngày để tránh những tác dụng phụ không mong muốn khi mang thai

Trên đây là những thông tin giúp bạn biết được bầu mấy tháng uống sắt là tốt nhất cũng như cách bổ sung chất sắt phù hợp với từng giai đoạn cụ thể.

Các thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo, không thể thay thế chẩn đoán y khoa. Nếu bạn có những vấn đề về sức khỏe cần được tư vấn, liên hệ đội ngũ Bác sĩ của chúng tôi thông qua HOTLINE hoặc ứng dụng MEDIGO. 

Trải nghiệm ngay các tiện ích trên ứng dụng chăm sóc sức khỏe từ xa MEDIGO. Tải App TẠI ĐÂY.