Phân biệt giữa mụn sinh dục và mụn rộp sinh dục như thế nào?

Mụn cóc sinh dục là một loại bệnh lây truyền qua đường tình dục (STD - Sexually Transmitted Disease) gây ra bởi virus u nhú ở người (Human papillomavirus - HPV). Biểu hiện rõ nhất là xuất hiện mụn cóc (khối u hoặc vết sưng nhỏ) hình thành ở bên trong, xung quanh bộ phận sinh dục và trực tràng. Mụn cóc sinh dục có thể lây truyền khi quan hệ tình dục qua đường âm đạo, miệng và hậu môn.

Ước tính mỗi năm có khoảng 400.000 người, hầu hết ở độ tuổi thanh thiếu niên và ngoài 20, bị mụn cóc sinh dục. Trong đó, virus HPV type 6 và 11 là hai chủng chính gây ra căn bệnh này.

Nhìn chung, mụn cóc sinh dục và mụn rộp sinh dục đều gây ra bởi những virus lây truyền qua đường tình dục. Cả hai bệnh này đều có thể làm xuất hiện các nốt mụn ở bộ phận sinh dục và gây ra tổn thương ở vùng này, do đó dễ khiến mọi người nhầm lẫn chúng với nhau. Tuy nhiên, thực tế đây là hai bệnh hoàn toàn khác nhau và cách điều trị cũng khác biệt.

Về nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân chính gây ra mụn cóc sinh dục là virus HPV, trong đó khoảng 90% các trường hợp là do HPV nguy cơ thấp type 6 và 11. Tuy nhiên, không phải lúc nào nhiễm HPV cũng dẫn đến mụn cóc sinh dục. Hầu hết các trường hợp, virus sẽ tự biến mất mà không gây ra bất kỳ vấn đề sức khỏe nào.

Trong khi đó, mụn rộp sinh dục đến từ việc nhiễm phải các virus HSV, bao gồm virus HSV-1 và HSV-2. Người nhiễm virus HSV vẫn có khả năng cao lây truyền virus ngay cả khi không có các triệu chứng rõ ràng.

Mụn cóc sinh dục là các khối u sần xuất hiện trên da hoặc niêm mạc của bộ phận sinh dục. Các nốt mụn này thường có màu da hoặc xám trắng, có thể to, nhỏ, gồ ghề hoặc bằng phẳng, hầu như không gây đau hay ngứa ngáy. Trong một vài trường hợp, chúng có thể gây ra chảy máu nhẹ, cảm giác bỏng rát, khó chịu hoặc gây kích ứng bộ phận sinh dục.

Hầu hết các nốt mụn bắt đầu bằng các khối u nhỏ, mềm và không được chú ý tới, tuy nhiên chúng ta vẫn có thể sờ hoặc nhìn thấy chúng. Đôi khi, mụn cóc tập hợp thành nhóm lớn có hình dạng như súp lơ.

Mụn rộp sinh dục lại có thể bắt đầu với những triệu chứng như đau hoặc ngứa xung quanh bộ phận sinh dục. Có thể quan sát thấy các vết sưng nhỏ hoặc mụn nước xung quanh bộ phận sinh dục và hậu môn. Khi các mụn nước này bị vỡ để lại các vết loét hở và có thể gây chảy máu. Ngoài ra, có cảm giác ngứa ran, nóng rát hoặc ngứa ở bộ phận sinh dục khi đi tiểu. Ở phụ nữ, đôi khi có xuất hiện bất thường dịch tiết âm đạo.

Về chẩn đoán

Đối với mụn cóc sinh dục nằm bên ngoài bộ phận sinh dục, bác sĩ có thể chẩn đoán thông qua việc quan sát các nốt mụn này và có thể yêu cầu sinh thiết nốt mụn nếu cần để xác định. Với các nốt mụn mọc phía bên trong bộ phận sinh dục, có thể thực hiện khám vùng chậu và hậu môn. Bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm phết tế bào cổ tử cung (hay còn được gọi là xét nghiệm Pap) để kiểm tra những thay đổi ở cổ tử cung do mụn cóc sinh dục gây ra. Soi cổ tử cung, hậu môn để tìm mụn cóc và sinh thiết âm đạo, cổ tử cung cũng có thể được đề nghị khi cần thiết.

Còn với mụn rộp sinh dục, có thể chẩn đoán thông qua thăm khám và khai thác tiền sử hoạt động tình dục. Xét nghiệm mẫu lấy từ vết loét đang hoạt động để xác định chính xác có nhiễm virus Herpes (HSV - Herpes Simplex Virus) không, và nhiễm HSV-1 hay HSV-2.

Các xét nghiệm máu thường không được sử dụng phổ biến trong chẩn đoán mụn rộp sinh dục, thường xét nghiệm này được chỉ định khi cần loại trừ với các bệnh nhiễm trùng khác.

Về điều trị

Mụn cóc sinh dục có thể tự biến mất nhờ hoạt động của hệ thống miễn dịch. Tuy nhiên, trong một số trường hợp chúng có thể trở nên lớn hơn, phát triển thành từng mảng và gây khó chịu. Bác sĩ có thể đề nghị loại bỏ các mụn cóc này để giảm khó chịu, tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa mụn cóc sinh dục được điều trị dứt điểm, do vẫn tồn tại virus HPV gây bệnh này trong cơ thể. Một số phương pháp có thể sử dụng để loại bỏ các nốt mụn cóc như đốt điện, áp lạnh, laser, thuốc bôi, phẫu thuật… Sau khi mụn cóc đã được loại bỏ, việc lây lan virus HPV vẫn có thể diễn ra.

Hiện tại chưa có phương pháp để chữa trị mụn rộp sinh dục, nhưng có thể sử dụng một vài phương pháp điều trị để làm giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, cũng như khả năng lây nhiễm virus này cho đối tượng quan hệ tình dục. Một số loại thuốc như acyclovir, famciclovir, valacyclovir có thể được kê trong những trường hợp này. Nhìn chung, việc điều trị như thế nào và liều lượng ra sao còn phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, loại HSV mắc phải, hoạt động tình dục và các yếu tố khác.

Cả mụn cóc và mụn rộp sinh dục đều là những bệnh lây truyền qua đường tình dục, do đó điều cần thiết là thực hiện các biện pháp an toàn tình dục như sử dụng bao cao su hoặc màng chắn nha khoa. Khi phát hiện các triệu chứng bất thường như xuất hiện các nốt mụn ở vùng sinh dục, cần tìm đến sự hỗ trợ y tế để được thăm khám và tư vấn điều trị, tránh làm trầm trọng các triệu chứng và hạn chế các biến chứng có thể xảy ra. Ngoài ra, việc cởi mở và trung thực với đối tượng quan hệ tình dục về những vấn đề này là cần thiết để cả hai lường trước những nguy cơ và rủi ro.

Tài liệu tham khảo:

• https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4209-genital-warts
• https://www.healthline.com/health/hpv-and-herpes#outlook
• https://www.nhs.uk/conditions/genital-herpes/
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/genital-warts/symptoms-causes/syc-20355234
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/genital-herpes/symptoms-causes/syc-20356161